Επιστήμων ή/και κοινωνικό ον?
Η επιστήμη ως αναζήτηση της γνώσης και επιδίωξη της προόδου και η κοινωνία ως σύνολο κανόνων που πατάει με το ένα πόδι στο παρελθόν και με το άλλο στο μέλλον για να σταθεί όρθια, άλλες φορές περπατούν χέρι χέρι κι άλλες φορές κοιτούν κατάματα η μια την άλλη αντιπαρατάσσοντας η κάθε μια τα επιχειρήματά τους…
Αρκετά με το λυρισμό όμως!
Ουκ ολίγες φορές στην ιστορία της η κάθε κοινωνία έχει αντιταχθεί οργανωμένα με τα θεσμικά της όργανα ή αυθόρμητα με τα μέλη της σε επιστημονικές ανακαλύψεις ή επιτεύγματα που έθεταν σε κίνδυνο τα «κοινώς αποδεκτά», τους κανόνες συμπεριφοράς, τις παραδοχές που αποτελούσαν τα «θεμέλια» της κοινωνικής τάξης και συνοχής.
Από την άλλη ωστόσο, συχνότατα κοινωνικές ομάδες, θεσμοί ή κινήσεις κάνουν σημαία τους επιστημονικές ανακαλύψεις, προβάλλουν επιλεκτικά επιστημονικά επιτεύγματα με μοναδικό στόχο να επενδύσουν με κύρος ίδιες επιδιώξεις και οι στόχους.
Στο παιχνίδι αυτό φυσικά δεν είναι άμοιροι ευθυνών και οι ίδιοι οι επιστήμονες…
Όντας κοινωνικά όντα, μέλη ο καθένας της κοινωνίας στην οποία γεννήθηκε και ζει, άλλες φορές επιλέγουν την απόλυτη αντικειμενικότητα και αποστασιοποίηση εξετάζοντας ψυχρά τα δεδομένα και τα στοιχεία του αντικειμένου ή της έρευνάς τους, κι άλλες φορές, επιλέγουν να ενισχύσουν εκστρατείες και στόχους, να τοποθετηθούν ανοιχτά σε κάποιο θέμα που έχει εγείρει πολεμική χρησιμοποιώντας μάλιστα το κύρος τους ως επιστήμονες ή και στοιχεία από την επιστήμη τους, κάποιες φορές κι αυτοί επιλεκτικά και κατάλληλα «προσαρμοσμένα».
Αν ξεκινήσουμε από την παραδοχή του γεγονότος ότι ο επιστήμονας δεν είναι αποκομμένος από την κοινωνία στην οποία ζει και εργάζεται, μπορούμε να του δικαιολογήσουμε παρόμοιες παρεμβάσεις?
Ή μήπως ο επιστήμονας μπορεί να εκφράζεται υποκειμενικά μόνο στην κοινωνική του λειτουργία ως άτομο ενώ ως επιστήμονας οφείλει να εξετάζει δεδομένα, στοιχεία και μόνο επί αυτών να εκφέρει άποψη και δη τεκμηριωμένη και απολύτως ουδέτερη?
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου