Η αληθινή καλωσύνη του ανθρώπου δε μπορεί να φανερωθεί με απόλυτη καθαρότητα και απόλυτη ελευθερία παρά μόνον απέναντι σ’ αυτούς που δεν εκφράζουν καμμία δύναμη.Η πραγματική ηθική δοκιμασία της ανθρωπότητας, (η πιο ριζική, που είναι τοποθετημένη τόσο βαθιά ώστε να ξεφεύγει απ΄το βλέμμα μας), είναι οι σχέσεις με αυτούς που είναι στο έλεος μας: τα ζώα.Κι εδώ είναι που τοποθετείται η μεγαλύτερη αποτυχία του ανθρώπου, μια καταστροφή βασική από την οποία απορρέουν όλες οι υπόλοιπες.
MilanKundera
Η αβάσταχτη ελαφρότητα του είναι
Μετάφραση από τα γαλλικά Κατερίνα Δασκαλάκη
Εκδόσεις Το βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 1986
Και ας φτάσουμε στο πολύ κοντινό …πέρυσι.
Είδαμε το Avatar. Το θαυμάσαμε. Μείναμε εκστατικοί μπροστά σ’ έναν κόσμο τόσο απόκοσμο και τόσο οικείο… Αναγνωρίσαμε τα σφάλματα του πολιτισμού μας, της νοοτροπίας μας, της «ανθρωπιάς» μας.
Πριν όμως από το ειδυλλιακό τοπίο της Πανδώρας, εισέβαλλε στις οθόνες μας κάτι ανατριχιαστικά πιο κοντινό, πιο οικείο. Το District 9 (2009) και το Γιοχάνεσμπουργκ..Ναι, το δικό μας, στη Ν. Αφρική. (και μην εκπλήττεσθε που αποκαλώ το Γιοχάνεσμπουργκ «δικό μας», ως πλανήτης είμαστε ένα κατσικοχώρι στις παρυφές ενόςitsybitsytinyweenie γαλαξία μην ξεχνιόμαστε). Και εδώ εκτός από λευκούς και μαύρους είχε και κάτι άλλο. Εξωγήινους. Μόνο που εδώ οι εξωγήινοι δεν είναι υπέροχοι, με εξωπραγματικές δυνάμεις, ταχύτατα σκάφη, πανίσχυρα όπλα και κοσμική ηθική που θα μας βάλει στη θέση μας. Είναι αδύναμοι, το σκάφος τους έχει σοβαρή βλάβη και οι ίδιοι φτάνουν στη γη εξουθενωμένοι, υποσιτισμένοι, χωρίς την ελάχιστη αξιοπρέπεια.
Τι κάνουν οι γήινοι? Τους περιορίζουν σε μια favela αντάξια του RiodeJaneiro. Μια τενεκεδούπολη εξαθλίωσης όπου επιβιώνουν περιθωριοποιημένοι και χωρίς επαφές με τον πληθυσμό εξαιτίας της αποκρουστικής για τα δικά μας δεδομένα εμφάνισης τους. (πώς τους φαινόμαστε εμείς άραγε?) Οι επαφές τους περιορίζονται στις συμμορίες των παρανόμων που τους προμηθεύουν (συμβολικό άραγε?) κονσέρβες γατοτροφής για να φάνε.
Το γεγονός που πυροδοτεί την εξέλιξη της δράσης είναι το σχέδιο επανεγκατάστασης του καταυλισμού των εξωγήινων σε περιοχή μακριά από την πόλη για να μην δημιουργούνται εστίες έντασης με τον ντόπιο πληθυσμό. Εννοείται από κάποιους άλλους, πριν απ’ αυτούς γι΄αυτούς. Το σκηνικό έχει φυσικά ένοπλους, τζιπ, ελικόπτερα και όλα τα συναφή και ως κερασάκι στην τούρτα, την ηλιθιωδώς απρόσεκτη επαφή ενός εκ των λευκών χαρτογιακάδων με ένα υλικό που ξεκινάει τη μετάλλαξη του σε εξωγήινο ον, και τον εφιάλτη του ως απόρρητο πειραματόζωο αρχικά και ανελέητα κυνηγημένο φυγάδα στη συνέχεια.
Η ταινία είναι σκληρή. Ίσως όχι στα νοήματα, (εκεί ο Αγνοούμενος του Κώστα Γαβρά προκαλεί περισσότερους εφιάλτες με λιγότερα ειδικά εφέ), αλλά στις εικόνες.
Στις εικόνες του πώς είμαστε διατεθειμένοι να αντιμετωπίσουμε κάθε τι που μας είναι άγνωστο και δεν έχει τη δυνατότητα να μας επιβληθεί με την ισχύ του.
Που μπορεί να βρεθεί στο δρόμο μας και να μας χρειαστεί για να επιβιώσει.
Αποτύχαμε ήδη με τους συγκατοίκους μας στη γη. Ανεπανόρθωτα σε πάμπολλες περιπτώσεις.
Έχουμε άραγε πλέον τη δυνατότητα να αλλάξουμε νοοτροπία? Έχουμε τη θέληση γι αυτό? Ή (αν προλάβουμε και δεν αυτοκαταστραφούμε) θα μεταφέρουμε τον φυλετικό μικροαστισμό μας και εκτός ορίων ατμόσφαιρας?
MilanKundera
Η αβάσταχτη ελαφρότητα του είναι
Μετάφραση από τα γαλλικά Κατερίνα Δασκαλάκη
Εκδόσεις Το βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 1986
Και ας φτάσουμε στο πολύ κοντινό …πέρυσι.
Είδαμε το Avatar. Το θαυμάσαμε. Μείναμε εκστατικοί μπροστά σ’ έναν κόσμο τόσο απόκοσμο και τόσο οικείο… Αναγνωρίσαμε τα σφάλματα του πολιτισμού μας, της νοοτροπίας μας, της «ανθρωπιάς» μας.
Πριν όμως από το ειδυλλιακό τοπίο της Πανδώρας, εισέβαλλε στις οθόνες μας κάτι ανατριχιαστικά πιο κοντινό, πιο οικείο. Το District 9 (2009) και το Γιοχάνεσμπουργκ..Ναι, το δικό μας, στη Ν. Αφρική. (και μην εκπλήττεσθε που αποκαλώ το Γιοχάνεσμπουργκ «δικό μας», ως πλανήτης είμαστε ένα κατσικοχώρι στις παρυφές ενόςitsybitsytinyweenie γαλαξία μην ξεχνιόμαστε). Και εδώ εκτός από λευκούς και μαύρους είχε και κάτι άλλο. Εξωγήινους. Μόνο που εδώ οι εξωγήινοι δεν είναι υπέροχοι, με εξωπραγματικές δυνάμεις, ταχύτατα σκάφη, πανίσχυρα όπλα και κοσμική ηθική που θα μας βάλει στη θέση μας. Είναι αδύναμοι, το σκάφος τους έχει σοβαρή βλάβη και οι ίδιοι φτάνουν στη γη εξουθενωμένοι, υποσιτισμένοι, χωρίς την ελάχιστη αξιοπρέπεια.
Τι κάνουν οι γήινοι? Τους περιορίζουν σε μια favela αντάξια του RiodeJaneiro. Μια τενεκεδούπολη εξαθλίωσης όπου επιβιώνουν περιθωριοποιημένοι και χωρίς επαφές με τον πληθυσμό εξαιτίας της αποκρουστικής για τα δικά μας δεδομένα εμφάνισης τους. (πώς τους φαινόμαστε εμείς άραγε?) Οι επαφές τους περιορίζονται στις συμμορίες των παρανόμων που τους προμηθεύουν (συμβολικό άραγε?) κονσέρβες γατοτροφής για να φάνε.
Το γεγονός που πυροδοτεί την εξέλιξη της δράσης είναι το σχέδιο επανεγκατάστασης του καταυλισμού των εξωγήινων σε περιοχή μακριά από την πόλη για να μην δημιουργούνται εστίες έντασης με τον ντόπιο πληθυσμό. Εννοείται από κάποιους άλλους, πριν απ’ αυτούς γι΄αυτούς. Το σκηνικό έχει φυσικά ένοπλους, τζιπ, ελικόπτερα και όλα τα συναφή και ως κερασάκι στην τούρτα, την ηλιθιωδώς απρόσεκτη επαφή ενός εκ των λευκών χαρτογιακάδων με ένα υλικό που ξεκινάει τη μετάλλαξη του σε εξωγήινο ον, και τον εφιάλτη του ως απόρρητο πειραματόζωο αρχικά και ανελέητα κυνηγημένο φυγάδα στη συνέχεια.
Η ταινία είναι σκληρή. Ίσως όχι στα νοήματα, (εκεί ο Αγνοούμενος του Κώστα Γαβρά προκαλεί περισσότερους εφιάλτες με λιγότερα ειδικά εφέ), αλλά στις εικόνες.
Στις εικόνες του πώς είμαστε διατεθειμένοι να αντιμετωπίσουμε κάθε τι που μας είναι άγνωστο και δεν έχει τη δυνατότητα να μας επιβληθεί με την ισχύ του.
Που μπορεί να βρεθεί στο δρόμο μας και να μας χρειαστεί για να επιβιώσει.
Αποτύχαμε ήδη με τους συγκατοίκους μας στη γη. Ανεπανόρθωτα σε πάμπολλες περιπτώσεις.
Έχουμε άραγε πλέον τη δυνατότητα να αλλάξουμε νοοτροπία? Έχουμε τη θέληση γι αυτό? Ή (αν προλάβουμε και δεν αυτοκαταστραφούμε) θα μεταφέρουμε τον φυλετικό μικροαστισμό μας και εκτός ορίων ατμόσφαιρας?
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου